Kerk
Al in de 13e eeuw bestond er een turfstenen kerk in Kollum. De toren van deze kerk is de nog bestaande toren van de huidige kerk, die in de loop van de 15e eeuw in gedeelten is gebouwd. Daarbij zijn delen tegen de oude kerk aangebouwd, zoals het koor en daarna de noordbeuk. ten slotte is het schip van de oude kerk afgebroken en is rond 1470 het huidige schip gebouwd. ln 1853 heeft men aan de noordmuur een nieuwe consistorie gebouwd. Van 1962-1969 vond een omvangrijke restauratie plaats die veel vernieuwingen in het exterieur met zich meebracht. Er zijn een aantal steunberen gereconstrueerd aan het koor en enkele raamtraceringen hersteld. De noordbeuk is toen voorzien van stenen gewelven. In 1661 brak er brand uit in de toren na een blikseminslag. Het bovenste deel is daarna afgebroken tot aan de nok van het kerkedak. Vanaf die hoogte is in een andere steensoort een geleding op de toren gemetseld met galmgaten, met daarop een hoge torenspits. ln de toren hangen twee klokken. De grote dateert uit 1526 en is gegoten door Johannes Schonenborg, de wat kleinere dateert uit 1618 en is gegoten door Hans Falck uit Neurenberg. De preekstoel dateert van 1692 en is vermoedelijk van de hand van kistenmaker Jacob Cornelisz. Het doophek is waarschijnlijk uit dezelfde tijd. Er bevinden zich maarliefst zeven herenbanken in de kerk, daterend van 1617 en 1768. Er hangt nog een rouwbord van VOC-koopman Eyso de Wendt uit 1780, vermoedelijk gemaakt door H. Berkenbijl. Bij de restauratie van 1962-1969 zijn schilderingen opnieuw bloodgelegd, nadat deze in 1882 al eens waren ontdekt maar weer waren weggewerkt. In het koor bevinden zich grafzerken van o.a. de families Meckema en Tadema. De kerk is een rijksmonument.
Orgel
1574
Er moet al een orgel aanwezig zijn geweest in de kerk. Hierover is niet of nauwelijks informatie voorhanden.
1635-1636
Vermoedelijk bouwt Antonius Waelckens uit Bedum een nieuw orgel. Vermoedelijk, gezien een opschrift op of in het orgel: Dit orgel gaven tot lof der kerk, toen zij de kerkelijke goederen beheerden Haio van Rinia grietman, Richard van Eysinga, Petrus Brongersma secretaris, Metsco Aukonis en Herman Collenius, predikant. Het is begonnen door Antonius Walkens omstreeks midden j
1763
Er vindt een restauratie plaats door een onbekende orgelmaker.
1841
Willem van Gruisen uit Leeuwarden bouwt een nieuw orgel. Bouwkosten: ƒ 4231,-. De beelden zijn gemaakt in Amsterdam voor ƒ 300,-. Op 17 augustus is de eerste pijp geplaatst door Juffer Geeske Klugkist Hesse, oud negen jaar. Op 26 september wordt het orgel ingewijd.
1885
L. van Dam & Zn. uit Leeuwarden maakt het orgel schoon en voert herstelwerkzaamheden uit. De grootste frontpijpen, de bekers van de Trompet en de klaviatuur worden vernieuwd. Kosten ƒ 600,-.
1939
Restauratie door G. van Leeuwen te Leiderdorp. De Viola di Gamba wordt vernieuwd en in de bas pneumatisch afgevoerd, evenals de bas van de Bourdon 16' die speelbaar wordt gemaakt op het Pedaal. Er wordt nog een spaanbalg weggenomen.
1962-1969
Er vind een omvangrijke kerkrestauratie plaats waardoor het orgel lange tijd ligt opgeslagen.
1970-1971
Na de kerkrestauratie wordt het orgel herplaatst door Fa. Bakker & Timmenga te Leeuwarden. Ook wordt het orgel gerestaureerd en wordt de dispositie teruggebracht naar de oorspronkelijke situatie uit 1841. Het Pedaal wordt weer aangehangen gemaakt en de kas wordt wit geschilderd. Adviseur bij dit werk was Lambert Erné. Op 1 december 1971 wordt het orgel weer in gebruik genomen.

Manuaal, C - f'''				Onderpositief, C - f'''
	Prestant Bourdon Holpijp Octaaf Fluit d'Amour Quint Super Octaaf Mixtuur Trompet B/D	8' 16' 8' 4' 4' 3' 2' 3-4 st. 8'			Prestant Fluit Doux B/D Viool di Gamba D Roerfluit Woudfluit Dulciaan	4' 8' 8' 4' 2' 8'

Pedaal, C - g				Werktuigelijke registers
	Aangehangen				Klavierkoppel Pedaalkoppel met OP 2 afsluitingen Windlozer